U nedavnom uvodniku objavljenom u The American Journal of Clinical Nutrition, istraživači su procenili kako kvalitet prenatalne ishrane majke utiče na strukturu i razvoj mozga i kvocijent inteligencije (IQ) dece između 10 i 14 godina. Njihovi nalazi pokazuju da visokokvalitetna ishrana majke tokom trudnoće značajno utiče na strukturu mozga dece, kako prenosi News-medical.
Ljudski mozak brzo raste tokom gestacije i detinjstva, zahtevajući adekvatnu ishranu da bi se podržale visoke energetske potrebe razvoja mozga. Pravilna ishrana tokom prvih 1.000 dana života je ključna za postavljanje temelja za kognitivni razvoj. Nedostaci u ishrani tokom trudnoće mogu naštetiti neurorazvoju, promeniti ekspresiju gena i izazvati trajne strukturne promene mozga.
Istraživanje pomera fokus sa pojedinačnih hranljivih sastojaka na sveukupnu prenatalnu ishranu majke, prepoznajući uticaj različitih nutritivnih komponenti. Bolji kvalitet ishrane tokom trudnoće povezan je sa poboljšanim kognitivnim razvojem u ranom i srednjem detinjstvu. Loša prenatalna ishrana povezana je sa nižim IQ-om, dok se zdrava ishrana odnosi na bolje mogućnosu deteta da planira, reguliše svoje ponašanje, pamti informacije i rešava probleme kao i da uči.
Strukturne promene mozga nastaju zbog veze između ishrane majke i kognitivnog razvoja kod dece. Studije na životinjama sugerišu da ishrana sa visokim sadržajem masti i ograničavanje hranljivih materija tokom trudnoće dovode do strukturnih promena mozga i smanjenih saznajnih sposobnosti kod potomaka. Kod ljudi, postoje dokazi koji povezuju prenatalnu ishranu sa morfologijom mozga i posledicama u razvoju saznajnih sposobnosti u adolescenciji, iako mehanizmi ostaju nejasni.
Istraživači su sproveli veliku prospektivnu studiju u Holandiji, sa učesnicima koje su činile trudnice sa datumom porođaja između aprila 2002. i januara 2006. Konačne veličine uzorka uključivale su podatke o ishrani 6.485 majki i 2.223 dece sa podacima magnetne rezonance (MRI) starosti 10 i 1.582 u dobi od 14 godina, sa 872 djece koja imaju podatke na obe tačke.
Procene kvaliteta ishrane zasnovane su na upitniku o učestalosti konzumiranja zdravih namirnica, od 293 stavke koji su buduće majke ispunjavale tokom svog prvog tromesečja i koji je korišćen za ocenjivanje kvaliteta ishrane između 0 i 15 na osnovu pridržavanja nacionalnih smernica za ishranu Holandije, u kojima su viši rezultati ukazivali na zdravije dijete. Viši rezultati su bili u pozitivnoj vezi sa unosom korisnih hranljivih materija poput vlakana a negativni sa štetnim komponentama kao što su zasićene masti.
Tokom MRI skeniranja, istraživači su merili globalne zapremine mozga (uključujući belu materiju i sivu materiju) i kortikalne karakteristike kao što su girifikacija (proces razvoja nabora), površinu i debljinu. Deca su takođe polagala četiri testa za merenje IQ-a na osnovu brzine obrade, pamćenja, rasuđivanja i razumevanja.
Regresione analize su prilagođene karakteristikama majke kao što su energetski unos, pušenje, psihopatologija, nacionalno poreklo, prihodi, obrazovanje i starost, kao i karakteristike deteta kao što su trajanje dojenja, kvalitet ishrane u dobi od 8,5 godina.
Nalazi
Istraživanje naglašava značaj prvog tromesečja kao kritičnog za razvoj mozga, pošto je kvalitet ishrane tokom ovog perioda pokazalo jaku povezanost sa strukturom mozga deteta i učenjem.
Kada su regrutovane za studiju, majke su u proseku imale 31,2 godine. Između 64% i 66% imalo je visok nivo obrazovanja, dok su između 62% i 64% bili holandski državljani. Prosečna ocena kvaliteta ishrane tokom trudnoće bila je 7,8 od 15.
Deca su sa osam godina imala prosečnu ocenu rezultata ishrane od 4,5 i prosečan IQ od 103. Istraživači su otkrili da je bolji kvalitet ishrane majke tokom trudnoće povezan sa većim volumenom mozga kod dece.
U dobi od 10 godina, subkortikalni volumeni, siva materija, bela materija i ukupni volumeni mozga pokazali su značajne veze sa maminom ishranom. Ove veze su oslabile kada se uračunava kvalitet ishrane dece, ali su ostale značajne za uzrast od 10 godina.
Bolja ishrana majki takođe je bila u korelaciji sa boljim saznajnim sposobnostima kod dece, posebno u osnovnom zaključivanju i razvoju rečnika, pri čemu su ova poboljšanja delimično posredovana belom materijom i ukupnim volumenom mozga.
Studija je otkrila da su bolja ishrana majki povezana ne samo sa većim volumenom mozga, već i sa poboljšanjima u specifičnim kognitivnim domenima, kao što su osnovno razumevanje i rečnik.
Sve u svemu, ovi nalazi pokazuju da bolji kvalitet ishrane majke tokom trudnoće podržava veće zapremine mozga, bolju strukturu i poboljšane kognitivne rezultate kod dece. Ovi efekti su jači u mlađem uzrastu (10 godina) i blago se smanjuju s godinama uz dodatna prilagođavanja kao što su veličina glave ili kvalitet ishrane.
BONUS VIDEO
DOKTOR JE BEZ BLAMA TRAŽIO 900 €: Iskustvo mame Danijele iz Novog Sada kojoj je beba jedva preživela jer nije imala pare
SAMO JEDNA DEVOJČICA U SRBIJI SE OVAKO ZOVE: Svaki dan ga čujete, a ne bi vam palo na pamet da je žensko ime
MAME U SRBIJI ODABRALE: Ovo je lista od 10 najlepših imena za dečake, a ne zna se koje ima moćnije značenje
TRI RUSKA MUŠKA IMENA KOJA SRBI OBOŽAVAJU: Vrlo su popularna među mladim roditeljima, zvučna su i imaju moćna značenja
TRI ŽENSKA RUSKA IMENA KOJA SRBI OBOŽAVAJU: Nose ih brojne generacije, ali poslednje 3 godine su mega popularna