Kako prepoznati urinarnu infekciju kod dece?

Kada treba posumnjati na urinarnu infekciju kod mališana?

b) lokalizacije infekcije, to jest da li su zahvaćeni samo donji mokraćni putevi i mokraćna bešika (uretritis, cistitis), ili su infekcijom zahvaćeni gornji mokraćni putevi i tkivo bubrega (pijelonefritis), i

c) od uzrasta deteta.

Kod novorođenčeta i mlađeg odojčeta, simptomi urinarne infekcije su nespecifični: produžena žutica novorođenčeta, apatija ili razdražljivost, stomačni problemi (uključujući povraćanje i proliv), gubitak apetita, slabije napredovanje, sivo-bleda boja kože, subnormalna ili lako povišena telesna temperatura, i isprekidan mlaz urina. Kod pijelonefritisa i urosepse - opšte stanje je teže, javlja se groznica sa visokom temperaturom, konvulzije (grčevi), a može da se komplikuje i meningitisom.

Kod starijeg deteta, cistitis se manifestuje na sličan način kao kod odraslih - učestalim mokrenjem, peckanjem, ili jakim bolom na kraju mokrenja, odnosno bolovima u donjem delu stomaka. Uz to može da se javi vlaženje donjeg veša urinom u toku dana, i/ili noćno umokravanje i povišena temperatura do 38 stepeni. Pijelonefritis se kod većeg deteta prepoznaje po visokoj temperaturi praćenoj goznicom, a izraženo je i bledilo lica, kao i bolovi u lumbalnoj regiji.

Zašto su infekcije mokraćnog sistema češće kod devojčica nego kod dečaka?

Urinarne infekcije su najčešće bakterijske infekcije kod dece. Približno tri odsto dečaka i sedam odsto devojčica će imati bar jednu urinarnu infekciju u prvih deset godina života. U prvom mesecu, dečaci češće imaju urinarnu infekciju od devojčica, što se tumači većom učestalošću: opstruktivnih anomalija urinarnog trakta (deset odsto kod dečaka prema dva odsto kod devojčica),

zbog prolazne disfunkcije mišića koji prazni mokraćnu bešiku (praćene visokim pritiskom unutar mokraćne bešike u fazi mokrenja), i prepucijalne bakterijske kolonizacije (kod dečaka u prvih pet meseci života je najčešća E. Colli, a posle Proteus).

Posle navršene prve godine, urinarne infekcije (prve i ponavljane) su mnogo češće kod devojčica. U uzrastu od sedam godina, oko osam odsto devojčica i 1,6 odsto dečaka će imati simptomatsku urinarnu infekciju. Urinarne infekcije su češće kod devojčica zbog anatomskih i funkcionalnih osobenosti donjeg urinarnog trakta, to jest zbog lakšeg prodora infekcije iz donjih partija kroz kratku i široku uretru, kao i zbog češćih poremećaja u pražnjenju mokraćne bešike - u vidu odlaganja i njenog nepotpunog pražnjenja. Zapravo, danas se smatra da su funkcionalni problemi mokraćne bešike i njeno nepotpuno pražnjenje glavni faktor rizika ponavljanih urinarnih infekcija kod devojčica. Naime, ukoliko posle mokrenja ostaje više od pet mililitara urina, rizik od ponavljane infekcije iznosi 75 odsto, dok kod potpunog pražnjenja bešike taj rizik iznosi 17 odsto.
PageBreak

Kada je infekcija urinarnog trakta posledica nekog ozbiljnijeg problema, kojeg, i da li se u tom slučaju rade dodatna ispitivanja?

Akutni pijelonefritisi i ponavljane urinarne infekcije ukazuju na anatomske ili funkcionalne abnormalnostu urinarnog trakta, i stoga zahtevaju da se sprovedu odgovarajuća ispitivanja (ultrazvučni pregled, mikciona cistografija, i druga).

Koje su najnovije procedure u lečenju noćnog umokravanja kod dece?

Generalno, primarno noćno umokravanje, ako je jedini urinarni simptom (monosimptomatsko) - ima visok stepen spontanog izlečenja, koje se procenjuje na 10-15 odsto godišnje. Stoga se lečenje odlaže posle šeste godine života.

Sekundarno noćno umokravanje (umokravanje posle "suvog" perioda, manje od šest meseci), kao jedini urinarni simptom (monosimptomatsko), može da bude posledica psiholoških i socijalnih problema, čijem razjašnjenju i rešavanju treba posvetiti dužnu pažnju.

Udruženo dnevno i noćno umokravanje (enureza), kao i umokravanje praćeno drugim urinarnim simptomima (infekcije) - zahteva ispitivanje morfologije i funkcije urinarnog trakta pre početka lečenja umokravanja. U lečenju primarne monosimptomatske enureze, danas se najčešće i sa najmanje rizika od neželjenih efekata lečenja, uz bihejvioralne mere (psihoterapijski metod) primenjuje alarm sistem (alarm za vlagu, koji se proizvodi u dva osnovna oblika - alarm koji se kači na odeću, i alarm koji se postavlja ispod posteljine) i lek dezmopresin.

Koji je najduži period koji dete može da provede na hemodijalizi, pre transplantacije bubrega? Kada su najbolje prognoze?

Preživljavanje dece sa terminalnom bubrežnom insuficijencijom u detinjstvu se procenjuje na 70 odsto za period od 20 godina, ali je nešto niže za decu kod koje je prestanak rada bubrega nastupio u prvoj godini života. Generalno, stopa smrtnosti kod dece sa terminalnom bubrežnom insuficijencijom je oko 30 odsto veća u odnosu na normalne vršnjake. Transplantacija bubrega omogućava bolji i duži život u odnosu na dijalizu. Najbolji uspeh ima preemptivna transplantacija bubrega, što znači transplantacija kao prva metoda zamene funkcije bubrega.

Prof. dr Amira Peco Antić, pedijatar-nefrolog