Potpomognuto začeće: Vantelesna oplodnja iz spontanog ciklusa

Želja da se dobije dete može biti velika, ali otpor ili strah koji žene imaju prema hormonskoj terapiji u stimulisanom ciklusu vantelesne oplodnje često je još veći.

Kako kaže dr Zoran Stanković, više je prednosti vantelesne oplodnje u spontanom ciklusu u odnosu na konvencionalni stimulisani postupak, poput eliminacija rizika od hiperstimulacije kao ozbiljnog neželjenog efekta vantelesne oplodnje. - Takođe, smanjen je rizik multiplih trudnoća, a sam postupak je jeftiniji (bez skupih hormonskih preparata), komforniji i manje stresan. Još jedna značajna prednost u odnosu na stimulisani ciklus je taj što ukoliko do trudnoće ne dođe, nije neophodna pauza do sledećeg postupka.

Pored brojnih prednosti, ovaj postupak ima i nekoliko ograničenja kao i stimulisani ciklus vantelesne oplodnje. Naime, može se desiti spontana ovulacija (kada vam lekar može savetovati intrauterinu inseminaciju) ili da ne bude zrele jajne ćelije u folikulu ili da ćelija koja se dobije ne bude dovoljno dobrog kvaliteta kako bi se nastavilo sa laboratorijskim fazom postupka. U tom slučaju bitno je da pacijenti zapamte da se radi o samo jednom ciklusu.   

- Pacijentkinje moraju da imaju na umu, i to im stalno naglašavamo, da se i kod žena koje nemaju problem sa začećem dešava da u pojedinim ciklusima ne bude jajne ćelije. Kod spontanog, isto kao i kod stimulisanog ciklusa, ne mora doći do oplodnje jajne ćelije.

Kako naglašava naš sagovornik, vantelesna oplodnja u prirodnom ciklusu se praktično može savetovati svim parovima sa problemom neplodnosti. Jedino ograničenje bili bi iregularni ciklusi i anomalije materice. Žene koje imaju najviše koristi od vantelesne oplodnje u spontanom ciklusu su one kojima je ova vrsta lečenja potrebna zbog neprohodnih jajovoda ili muškog faktora steriliteta, a koje imaju otpor ili strah od terapije hormonskim preparatima.Takođe, starije pacijentkinje sa povišenim nivoom hormona FSH, sniženim nivoom antimilerijalnog hormona, sa malim brojem antralnih folikula na jajniku, što sve zajedno govori u prilog smanjene rezerve jajnih ćelija. Osim toga, postupak je pogodan i za pacijentkinje koje nisu reagovale na hormonsku terapiju u prethodnim ciklusima vantelesne oplodnje ili su imale više neuspešnih postupaka. Iz medicinskih razloga ovaj tip vantelesne oplodnje se savetuje i ženama kod kojih je zbog hormonski senzitivnih patoloških procesa (na dojkama ili jajnicima) kontraindikovana primena hormonske terapije. 

- Najčešće pitanje pacijenata je šta može još da se uradi da bi se povećao uspeh vantelesne oplodnje. Kada se govori o uspešnosti postupka prirodnog ciklusa, on je svakako manji nego kod tradicionalnog stimulisanog ciklusa vantelesne oplodnje. Ali je i manji šok koji pretrpi telo u odnosu na invazivniji stimulisani ciklus. Postoje tehnike koje se mogu raditi paralelno ili pre samog ciklusa vantelesne oplodnje, a koje mogu da povećaju uspešnost postupka. U te tehnike ubrajamo inicijaciju endometrijuma, tehniku namernog pravljenja defekata sluzokože materice sa ciljem njenog boljeg formiranja u narednom ciklusu, ili tehniku PEP koja predstavlja pojačavanje prijemčivosti endometrijuma posebnim procesima. Obe ove tehnike se rade u cilju pripremanja endometrijuma da prihvati oplođenu jajnu ćeliju nakon embriotransfera. Osim ovih tehnika može se savetovati nekoliko spontanih ciklusa sa zamrzavanjem embriona nakon čega bi se svi prikupljeni embrioni vratili u jednom ciklusu u jednom ili dva akta čime bi se povećao period prisustva embriona u materici, a samim tim i uspeha vantelesne oplodnje - kaže dr Zoran Stanković.

Tekst: Tamara Kostić