Postporođajne komplikacije: Obilno krvarenje, infekcije, depresija...

Problemi koji nastaju posle porođaja, nezavisno od toga da li je obavljen vaginalno ili carskim rezom, nisu tako retki. Kako da ih sprečite i lečite, savezuju beogradski ginekolozi.

O najčešćim postporođajnim komplikacijima, kao i preventivnim i terapijskim marama, za magazin Mama govore renomirani ginekolozi prof. dr Aleksandar Ljubić i dr Zoran Maričić iz Porodilišta Opšte bolnice MediGroup.

Obilno krvarenje

Najveći neprijatelj akušera i tek porođenih pacijentkinja jeste obilno krvarenje. U zemljama u razvoju postpartalno krvarenje u velikoj meri doprinosi podizanju stope smrtnosti majki na porođaju. 

– Svako krvarenje koje u količini krvi pređe 500 ml u prvih 24 sata nakon porođaja, smatra se krvarenjem koje zahteva medicinsku intervenciju i nadzor. Gubitak preko 1.000 ml krvi nazivamo teškim oblikom postpartalnog krvarenj – objašnjava prof. Ljubić.

Pored intenzivnog nadzora pacijentkinja (praćenje vitalnih parametara – artrerijski pritisak i puls) kao i davanja infuzije, neophodno je pravovremeno postaviti dijagnozu i uzrok krvarenja. 

– Najčešće se radi o povredama mekih tkiva porođajnog puta, bilo da su to nezbrinuti kvni sudovi epiziotomije, povrede grlića ili vaginalnih zidova. Povrede ovog tipa se najčešće vide golim okom, ali nekada je moguće stvaranje hematoma, kolekcija krvi koji mogu bez većih tegoba rasti i pritiskati okolne strukture uz konstantan gubitak krvi. Uzrok ovim povredama je najčešće brz, nekontrolisan porođaj, postojanje varikoziteta vulve i međice, velika beba, kao i nepovoljan akušerski položaj ploda. Lečenje je hirurško, podvezivanjem otvorenih krvnih sudova i zatvaranjem defekta tkiva šavovima – ističe prof. dr Ljubić

Atonija materice

Ozbiljniji uzrok, koji dovodi do većeg gubitka krvi, jeste atonija materice. 

– Nakon porođaja i rađanja posteljice, materica teži da se kontraktilnošću svojih mišićnih vlakana vrati u prvobitnu veličinu, zatvarajući time krvne sudove koji se nakon porođaja otvaraju pre svega na mestu gde se nalazila posteljica. Veća telesna težina bebe na rođenju, povećana količina plodove vode pre rođenja, zaostalo posteljično tkivo, multiparitet, prekomerna upotreba epiduralnih anestetika i produženo trajanje porođaja, čine materična mišićna vlakna slabije sposobnim da se kontrahuju, te je gubitak krvi povećan. Lečenje atonije je medikamentotno i hirurško. Medikamentozno podrazumeva terapiju uterotonicima oksitocinom i metilergobrevinom, kao prvom linijom odbrane i prostaglandiima i traneksamičnom kiselinom kao preparatima koji se koriste kao potentniji lekovi u slučaju izostanka reakcije na prvobitnu terapiju. Hirušrke ili obstetrične operacije podrazumevaju ručnu masažu ili reviziju materične šupljine, instrumentalnu reviziju materice korišćenjem Boom-ove kirete ili plasiranje specijalnih materičnih balona kojima se vrši kompresija na otvorene krvne sudove. Izuzetno retko, i pored svih preduzetih mera ne dolazi do zaustavljanja krvarenja, i ovakva pacijentkinja koja se nalazi u stanju hemoragičnog šoka iz vitalnih indikacija zahteva operativno lečenje, podvezivanje krvih sudova male karlice, a nekada i uklanjanja materice – objašnja naš sagovornik.

Kasno postpartalno krvarenje javlja se najčešće posle 5, a do 15. dana nakon porođaja kada se porodilja oporavlja kod kuće. Najčešći uzrok je, kako ističe prof. dr Ljubić, zadržano posteljično tkivo, a klinička slika podrazumeva nepravilno krvarenje, nekada oskudno, sa epizodama obilnijeg krvarenja i nekontrahovanu matericu. U tom slučaju primenjuje se upotreba uterotonika i/ili neka od akušerskih operacija, najčešće instrumentalna revizija materice.

Infekcije

U prvih šest nedelja posle porođaja (puerperijum), česte su i infekcije genitalnog trakta. Najčešći uzroci su bakterije strepotokok grupe A ili B, ešerihija koli, klebsiela i pseudomonas. 

– Faktori koji doprinose nastajanju infekcije jesu povrede mekih tkiva prilikom porođaja, krvarenje, produženi porođaj, urinarne infekcije, anemija, prevremeno prsnuće plodovih ovojaka i veliki broj ginekoloških pregleda pre i tokom porođaja. Pokazatelji da je prisutna infekcija jesu povišena telesna temperature, preko 38, jeza, drhtavica, malaksalost, bol u maloj karlici, pojačane lohije (obilni vaginalni iscedak) neprijatnog mirisa. Lečenje se zasniva na korišćenju antibiotika širokog spektra. U slučaju neadekvatnog lečenja i kasne dijagnostike, moguće je proširenje infekcije na unutrašnje organe male karlice i trbučnu maramicu kada nastaje peritonitis – upozorava dr Maričić.