U Srbiji je postalo sasvim uobičajeno da deca već sa navršenih godinu dana kreću u vrtić, odnosno jaslice. I nije to nikakav trend, već u najvećem broju slučajeva realna potreba porodica da predaju dete u jaslice na čuvanje dok roditelji zarađuju za život. Ipak, stručnjaci ističu da to nije baš idealno, odnosno da je najbolje da dete prve tri godine života provede uz majku i oca, a da tek nakon treće godine počne da se socijalizuje u kolektivu.
Naučnici su sada otišli korak dalje od te tvrdnje, pa su sproveli studiju koja je utvrdila da ukoliko dete krene u vrtić pre nego što napuni tri godine, to zapravo može negativno da se odrazi na njegovo ponašanje. Takođe, iste posledice se javljaju i kod dece koju čuvaju dadilje, a u studiji objavljenoj u stručnom časopisu Plos One se navodi da to zapravo važi za svu decu koju čuva neko drugi (osim roditelja) u proseku najmanje 2,5 dana nedeljno.
Autori studije su uzorkovali 56 škola i odabrali 1.675 prvaka, koji su praćeni od sedme do 20. godine života. Približno 67% ove dece je dobilo neki oblik spoljne nege u svojim ranim godinama - od staratelja, učitelja, dadilja, poznanika i komšija.
Koji problemi mogu da se razviju kod dece koja rano krenu u vrtić ili dosta vremena provode razdvojeni od roditelja (uz dadilju ili nekog drugog):
- agresivno ponašanje
- poremećaj pažnje sa hiperaktivnošću
- anksioznost
- depresija
- eksternalizujući poremećaj (može da uključuje hiperaktivnost, impulsivnost, agresiju, kršenje pravila...)
Rezultati studije se zasnivaju na aktivnom učešću staratelja, učitelja i roditelja, koji su popunjavali upitnike tokom celog razvojnog perioda deteta. Deca su takođe odgovarala na pitanja.
Antisocijalno ponašanje je najčešće primećeno kod dece uzrasta od sedam do 9 godina, povećana agresija u uzrastu 9-11 godina, anksioznost i depresija od 7-11 godina. Međutim, dobra vest je da se do 13. godine negativni simptomi smanjuju ili potpuno nestaju. U ovom uzrastu, adolescenti obično pokazuju samo delimične simptome ADHD-a, prenosi parents.ru.
BONUS VIDEO:
